میدان نقش جهان (ثبت ملی) (ثبت یونسکو)

میدان نقش جهان در قلب شهر تاریخی اصفهان قرار دارد .4بنای مسجد امام،عالی قابو ،مسجد شیخ لطف الله و سر در بازار قیصریه با طاق های یکسان به هم مربوط شده اند . میدان محل انجام مسابقات و بازی های معمول چون چوگان و قاپوق اندازی ،بوده است .4طرف میدان،4 بازار قرار گرفته که با مغازه های داخلی میدان ،به میدان مربوط میشوند.میدان در عصر صفوی به طول 507 متر و عرض 158 متر طراحی گردیده،میدان شاه عباسی نام گرفت و پس از میدان تیان آن من در پکن دومین میدان بزرگ جهان بشمار میرود .میدان نقش جهان در سال 1313 خورشیدی در فهرست اثار ملی ایران ثبت شده و در سال 1358 خورشیدی جز نخستین آثار ایرانی به میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت جهانی رسیده است. کاخ عالی قاپو در غرب میدان نقش جهان عمارتی که مهمترین شاهکار های معماری اوایل سده یازدهم هجری است.قرار گرفته و با دروازه مرکزی و یک ورودی بزرگ و با شکوه میدان امام را به مجموعه دولتخانه و عماراتی مانند رکیب خانه،جبه خانه،تالار تیموری ،تالار تیموری ،تالار طویله تالار سرپوشیده و کاخ چهل ستون و دیگر عمارات مربوط میکرده است .کاخ عالی قاپو طی 5 مرحله معماری و در زمان جانشینان شاه عباس اول ،شاه عباس دوم و شاه سلیمان تکمیل شده است. کاخ با ارتفاع 48 متر در 6 طبقه و هر طبقه تزئینات مخصوص با راه پله های مارپیج است.درطبقه همکف دو تالار وجود دارد که به امور اداری و دیوانی اختصاص داشته و صدرخانه یا کشیک خانه نامیده میشده است.طبقه سوم،ایوان بزرگی مشتمل بر 18 ستون بلند و رفیع و استوار است .ستون ها آینه کاری بوده و سقف با صفحات بزرگ که با نقاشی ها و آلت های چوبی تزئین شده بودند بر فراز آن قرار گرفته است .در وسط ایوان حوض زیبائی از مرمر و مس وجود دارد که قرینه آن در تزئینات زیر سقف انعکاس یافته است.اتاق موسیقی یا اتاق صوت در اخرین طبقه گچبری های بی نظیری دارد که انعکاسات حاصله از نغمه های نوادگان و اساتید موسقی توسط اشکال مجوف گرفته میشده و صداهای طبیعی و بدون انعکاس به گوش میرسیده است. مسجد شیخ لطف الله مسجد شاهکاری از معماری و کاشیکاری سده یازدهم هجری است که شاه عباس اول به احترام و افتخار شیخ لطف الله جبل عاملی روحانی شیعه آن روزگار ساخته است.مسجد مناره،شبستان ورودی و حیاط ندارد و همچنین ورودی آن پله دارد و در نوع خود بی نظیر است.داخل و خارج گنبد ابنیه که از زیباترین گنبد های جهان بشمار میرود ،از کاشی های معرق نفیس به رنگ نخودی و فیروزه ای پوشیده شده است.دیوار و سقف مسجد دارای طاق کنگره معرق و ازداخل دارای مقرنس های صدفی شکل است که در انتهای آن به نقوش گیاهی زیبایی آراسته شده است .طرح طاووس در مرکز داخلی گنبد طراحی شده است که پر های آن بوسیله نور وارد شده از پایین بنا شبستانی قرار دارد که با کاشیکاری های آبی و طاق های هلالی در فصول سرد و گرم سال مورد استفاده قرار میگرفته است. مسجد امام مسجد امام یا مسجد جامع عباسی،مسجد سلطانی درضلع جنوبی میدان نقش جهان شاهکاری جاویدان از معماری،کاشی کاری و نجاری در سده یازدهم هجری است.مسجد با مناره های رفیع و ایوان های سر به فلک کشیده و شبستان ها و محراب های نفیس و همچنین با طرح یکپارچه و متوازن خود از شاهکارهای بی نظیر و مسلم معماری زمان صفوی است .سردر مسجد به نحوی طراحی شده که با عبور از میان ایوان ورودی بدون آنکه احساس شود ،نیم چرخی به سمت راست زده میشود و مسجد را در جهت قبله قرار میدهد .ایوان سرپوشیده شمالی مسجد فضای وسیع و بلندی است که سرتاسر آن را کاشی کاری بسیار زیبایی فرا گرفته است.گنبد با عظمت و رفیع مسجد بصورت دوپوش ساخته شده بر روی صحن جنوبی ،حدود52 متر ارتفاع انعکاس صدا دارد.در گنبد خانه منبر سنگی مرمری یکپارچه نفیسی واقع شده است .گنبد خانه بوسیله دو ورودی عریض ب شبستان های مجاور راه دارد .سطح نمای داخلی دو وشبستان قرینه در اضلاع شرقی و غربی صحن نیز پوشیده از کاشیکاری و کتیبه های نفیس و زیباست.طبقه فوقانی که در قسمت شمالی مسجد واقع شده دارای غرفه هایی است که دردوران صفوی به محل زندگی طلاب علوم دینی اختصاص داشته است.ایوان بزرگ جنوبی مسجد دارای ارتفاع 33متر و دو مناره با ارتفاع 48 متر درطرفین آن قرار گرفته اند که با کاشی تزئین شده اند و نام های محمد و علی بطور تکراری به خط بنایی بربدنه نقش بسته است.گنبد بزرگ مسجد تزئینات از کاشیکاری دارد و کتیبه ای به خط ثلث سفید بر زمینه کاشی خشت لاجوردی است. در دو زاویه جنوب غربی و جنوب شرقی دومدرسه بطور قرینه قرار دارد که مدرسه زاویه جنوب شرقی را که حجره هایی برای سکونت طلاب دارد،مدرسه ناصری و مدرسه زاویه جنوب غربی را سلیمانیه نامیده میشود.نمای حیاط با دالان ها،طاقچه ها ،توده های مقرنس های روشن و نوارهای درازی از کتیبه های سفید درخشان آراسته است و سراسر آن از کاشی های هفت رنگ الوان پوشیده شده است. سردر قیصریه سردر قیصریه بنایی در ورودی اصلی بازار بزرگ اصفهان است که در گذشته دارای سه طبقه و اکنون دو طبقه است.طبقه سوم نقاره خانه بوده که با صدای موسیقی،اوقات روز اعلام میشده است.سردر قیصریه شامل چهار درب فرعی ،یک دروازه اصلی و یک حوض بوده است.بر بالای سردر ،نقاشی هایی به قلم رضا عباسی وجود دارد.ناقوس دیر هرمز و همچنین ساعت قلعه پرتغالی های جزیره هرمز ،پس از فتح آن جزیره به اصفهان آورده شد و در بالای سردر نصب شده است.دربالاترین قسمت سردر صورت دو نیم تنه تیرانداز مرد با لباس های معمول آن عصر دیده میشوند که تنه آنها شیر یا ببر و دم آنها اژدهاست .