حرم حضرت معصومه (س)

در سده 2 هجری ،اولین گنبد برجی شکل با آجر و سنگ که بر فراز تربت پاک فاطمه معصمومه سلام الله علیها بنا شد و در اواسط سده 5 دردوره سلجوقی تجدید بنا و در سده 10 هجری و در سلسله صفوی ،ایوان شمالی و زیر بنای ساختمان صحن عتیق و ضریحی از کاشی روی قبر ایجاد شد.حرم حضرت معصومه دارای 3 صحن به نام های  صحن صاحب الزمان ،صحن نو و صحن عتیق است که در زمان شاهبیگم صفوی در 898 خورشیدی ساخته شده و 3 گلدسته به نام های گلدسته های ایوان طلا،گلدسته های اتابکی یا ایوان آینه و گلدسته های صحن بزرگ است.در اطراف حرم 6 رواق وجود دارد که اغلب دارای گنبدی کوچک تر از گنبد اصلی حرم بوده و شکل گیری و تکمیل بنای حرم حضرت معصومه در دوران های مختلف  را نشان می دهند.3 رواق ساخته صفویان ،2 رواق ساخته قاجاریان و 1 رواق مربوط به روزگار معاصر است.رواق ها دارای الحاقاتی از هنرهای بدیع اسلامی است و کتیبه هایی نفیس به خط خوش نویسان مشهور زمان دارند.رواق شرقی یا رواق آینه ،در شرق روضه قرار دارد و در 1097 خورشیدی توسط علی اصغرخان اتابک همراه با ایوان آینه ساخته شده ،رواق غربی با 3 بخش در1199 خورشیدی توسط محمد تقی میرزا احسام السلطنه فرزند فتحعلی شاه به عنوان مسجد بالاسر بجای عمارت مهمان سرایی که شاه طهماسب در 917 خورشیدی ساخته بود،بنا کرد.رواق و گنبد شاه صفی یا حرم زنانه در 1021 خورشیدی به دستور شاه عباس و بر فراز آن گنبدی با دو پوشش ساخته شده و به روضه پیوسته است و آرامگاه شاه صفی در آن جای دارد. در این رواق کتیبه ای نفیس به خط محمدرضا امامی قرار دارد .رواق و گنبد 16 ضلعی منظم شاه عباس دوم،در 1045 خورشید توسط شاه سلیمان بر روی مقبره شاه عباس بنا شد.در این رواق نیز کتیبه ای به خط محمد رضا امامی که سوره جمعه بر آن نوشته شده ،وجود دارد .رواق و گنبد با قاعده 4 ضلعی نامنظم شاه سلیمان ،در سال 1074 خورشیدی توسط سلطان حسین ساخته و مرقد شاه سلیمان و شاه سطان حسین صفوی در آن قرار دارد.کتیبه ای به خط خطیب قمی که سوره حشر برآن نوشته شده در آن وجود دارد.رواق و گنبد طباطبایی،رواق مثلثی شکل که توسط حاج آقا محمد طباطبایی یا ِآیه الله زاده قمی ساخته شده است.ضریح کنونی مرقد مطهر حضرت معصومه در سال 1368 خورشیدی به دستور تولیت وقت حرم،با زیبایی و ظرافت هنر ایرانی ساخته و بر روی مرقد بزرگوار نصب گردیده است.

موزه آستانه حضرت معصومه

موزه آستانه مقدس حضرت معصومه که در سال 1314 تاسیس شد ،از قدیمی ترین موزه های مدرن کشور محسوب میشود و شامل قرآن های خطی از سده 2 هجری ،ظروف سفالی مربوط به هزاره 1 و2 پیش از میلاد ،کاشی های زرین فام با تصاویر  وکتیبه هایی مجلل متعلق به  سده 6 تا 8 هجری ،قالیچه های قاجار ،سنگ نگاره ها و ازاره های نقاشی شده کهن حرم حضرت،سنگ قبر پادشاهان قاجاری است.