موزه ارومیه دومین گنجینه بزرگ تاریخی ایران با 30هزار قطعه شی تاریخی محسوب میشود .این موزه آثاری از ما قبل تاریخ تا دوره اسلامی ،اورارتویی تاقاجار را در خود جای داده است.موزه در سال 1346 خورشیدی در محوطه ای به وسعت 2000 متر مربع  با زیر بنای 750 متر مربع با دو بخش باستان شناسی و مردم شناسی احداث شده است.در بخش پیش از تاریخ  و تاریخی موزه ارومیه آثار سنگی ،سفالی و فلزی متنوعی از دوره نوسنگی تا صدر اسلام همچنین ابزار و ادوات سنگی متعلق به هزاره های 7 و 6 پیش ازمیلاد مکشوفه از تپه اهرنجان سلماس و تپه جلبر ارومیه ،سفالینه های زیبای منقوش و ساده از هزاره 5 تا 1پیش از میلاد بدست آمده از  تپه های دالما ،حسنلو نقده و سنگرماکو ،آثار فلزی تزیینی و شیرهای برنزی تپه حسنلو نگهداری میشود.در سالن مردم شناسی ،فرهنگ بومی و سنتی منطقه از اواخر دوران صفوی تابه امروز ،انواع ابزار  و ادوات کشاورزی و دامداری ،لوازم شکار ،اشیای فلزی با مناسبات مذهبی و اعتقادات بومی ،پوشش اقوام آذری و کرد ،آشوری و ارمنی استان،قفل و یراق بقاع امامزاده و لوازم طب سنتی ،الات موسیقی وسایل زندگی روز مره از قبیل اتو و سماور ذغالی ،آفتابه  ولگن وسایل روشنایی سنتی نفتی و روغنی فلزی . سفالی نمایش داده شده است.

کتیبه کله شین

کله شین از دواژه کردی کله،سنگ قبر و شین آبی یا کبود،تشکیل شده و معنای سنگ قبر است .کتیبه کله شین استوانه ای است و بربدنه آن به دو زبان اورارتویی و آشوری متنی با 42 سطر حک شده و بیان میکند که مهر کپوسی ،ایش بو اینی،منوا  از پادشاهان سرزمین توشیبا این سنگ را به هالدی خدای شهر موازیر اهدا کرده اند .کتیبه در گردنه کیله شین در جنوب غربی دریاچه ارومیه یا چی چست ،نزدیک سراحداث ایران و عراق  و در یکی از معابر کوهستانی بجای میله مرزی نصب کرده بود و در حال حاضر در موزه ارومیه نگهداری میشود.