مجموعه بازار تبریز

بازار تبریز با مساحتی حدود یک کیلومتر مربع بزرگترین و مهم ترین بازار سرپوشیده جهان است.و هسته مرکزی شهر را تشکیل میدهد و براساس مستندات،از سده چهارم هجری قمری پابرجا است .بازار از شاهکار های معماری ایرانی با طاق ها و گنبد های کاربندی شده ،سازه های آجری به هم پیوسته ،ترتیب مغازه ها ،کثرت تیمچه ها،در کنار سراهای بازرگانی ،نمونه بارز از کار و زندگی جامعه ای اسلامی و شرقی را به نمایش گذاشته است .راسته های اصلی توسط راسته های فرعی به هم متصل شده و در فضا های بین آنها اجزای اصلی تشکیل دهنده بازار همانند تیمچه ها و سراها بنا گردیده است که تقاطع راسته ها را چهارسوق ها با گنبد های زیبا پوشانده است.تیمچه مظفریه ،تالاری با سقفی بلند و چن گنبد پنجره دار زیبا ترین تیمچه بازار است.راسته های بازار تبریز به نام سازندگان بنای دالان ها،تیمچه ها و کاروانسراها یا اتفاقات تاریخی یا مرکز عمده تجارت کالاهای خاص ،مشهور شده اند.تیمچه امیر از مهمترین وپررونق ترین بخش های تبریز با بزرگترین گنبد بازار که به نام سازنده آن،میرزا محمد خان امیرنظام ،به بازار ،تیمچه و کاروانسرای امیر مشهور است .تیمچه مظفریه از مراکز مهم صادرات و تجارت فرش ایران و اذربایجان ،زیباترین و معروف ترین بخش بازار محسوب میشود و به نام مظفرالدین شاه نامگذاری شده است..بازار صفی به نام شاه صفی فرزند شاه عباس بزرگ صفوی است.بازار شیشه گرخانه به تولید و فروش اقسام شیشه و بلور،بازار کفاشان،مرکز تولید کفش های دست دوز،بازار شعر بافان به تجارت و داد و ستد ابریشم ،قند فروش بازار مخصوص واردات قند از روسیه قدیم ،بادامچیلار ویژه خرید و فروش و صادرات خشکبار و بادام است،درحال حاضر صنوف مسگری ،رویگری حلاجی و نعلبندی ،پالاندوزی از بین رفته وتنها نام آنها بر راسته های بازار تبریز مانده است.بار انداز های اطراف بازار نیز در دهه های اخیر تغییر کاربری داده اند.دالان خونی معروف ترین دالان بازار تبریز ،به اسم داروغه کشته شهر به دست حاج اللهیار خان از لوطیان شهر،مشهور شده است.بازار تبریز درسال1354 خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران و در سال 1389خورشیدی در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. مسجد جامع مسجد جامع دارای تاریخ ساخت مشخص نیس و در طی زمان ،تعمیرات و تغییرات بسیاری به خود دیده بطوریکه دردوره ایلخانی،محراب مرتفع همراه با کتیبه گچبری شده ،در دوره آق قویونلو ها گنبدی مزین به کاشیکاری های معرق در بخش شمالی مسجد که پایه ها و بخشی از کاشیکاری ها به جا مانده به مسجد افزوده شده است. مسجد جامع تبریز یا مسجد جمعه و جامع کبیری در دوران سلجوقی ساخته اما عمارت اصلی مسجد در زمین لرزه سال 1158 خورشیدی ،تخریب و در دوران قاجار توسط حسینعلی خان دنبلی حاکم وقت بازسازی شده است.مسجد جامع دارای هسته اصلی به نام جامع تبریز است که بازار تبریز گرداگرد آن قرار گرفته است .عمارت مسجد یک محوطه مستطیلی شکل از آجر و گچ با دو درب ورودی در قسمت شمالی و جنوبی است.درب شمالی مسجد به سمت صحن باز میشود و درب جنوبی به آلچاق مسجد یا مسجد زمستانی وارد میشود.محراب مسجد ساده از سنگ مرمر سفید و قدیمی ترین محراب شهر تبریز است .در مسجد جامع تبریز 5 اطاق در همه بخش ها به غیر از قسمت شمالی وجود دارد بخش میانی مسجد طاقی رفیع و وسیع با 15 متر عرض قرار دارد .در بخش های شرق ،غرب و جنوبی مسجد،تعداد 5 طاق دوطبقه ساخته شده است.مسجد جامع تبریز در سال 1310 خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.