مسجد جامع اردستان (ثبت ملی)

مسجد عظیم اردستان از کهن ترین مساجد ایران در دوره سلجوقی بر آتشکده یا معبد دوره ساسانی ساخته شده است.مسجد ،نخستین مسجد دو طبقه و دومین مسجد چهار ایوانی درمعماری ایرانی است.مسجد اولیه با فرم شبستانی ،دارای صحن مرکزی یا میانسرا ،شبستان های ستون دار در 4سمت حیاط ،دیوار خشتی محصور کننده و سر در بوده است که در سده 7 هجری بصورت نیمه ویران درآمده است. مسجد جامع کنونی اردستان به سه دوره تقسیم میشود ،دوره نخست،در سده سوم هجری که مسجد از آتشکده ای گنبدی به مسجدی به صورت شبستانی با شیوه خراسانی تبدیل شده است. دوره دوم،در سده سوم و چهارم هجری ک مسجد از شبستان گنبدی به مسجد کوشک مانندی تبدیل شده و دوره سوم،در سده ششم هجری در عهد سلجوقیان که مسجد ویران،بصورت چهار ایوانی در شیوه رازی بنا شده و با احداث جرز ها و دیوار های قطور ،ستون ها تقویت و طاق های گهواره ای بازسازی شده اند.