برج کاشانه (برج کاشانه بسطام)

 بنای برج کاشانه یا غازانه در ضبع جنوب شرقی مسجد جامع بسطام واقع شده و ارتفاع برج کاشانه از درون 24متر و از بیرون نزدیک به 20متر است وشکل خارجی آن چند ضلعی منظم با 30 ترک و گنبدی مخروطی که زیر آن با استفاده از آجر و کاشی های فیروزه ای تزئین شده است .امروزه تنها پوش زیرین گنبد که بصورت نیمه گنبدی است وجود دارددر بالای برج کاشانه دو حاشیه از آجر های بزرگ است و در ضلع جنوب غربی برج روی یک آجر کلمه بسم الله الرحمن الرحیم با خط ثلث زیبایی نگاشته شده است.در سر در ورودی بنا کتیبه ای قرار دارد که معمار برج را محمد بن حسین بن ابیطالب دامغانی در حدود سال 700 هجری ذکر کرده است. مقبره غازان خان مقبره غازان خان در اواخر سده 7 یا اوایل سده 8هجری ساخته شده و دارای گنبد رک مخروطی بوده و از نوع مقبره های برجی شکل است.احداث گنبد و همچنین بنای مشابه ،گنبد مزار امام زاده جعفر را به غازان خان،حاکم مغول نسبت داده اند،با این وجود اعتناد السطلنه ،احداث گنبد با مرمت آن را به سلطان محمد اولحایتو نسبت داده است.گنبد اخیر را غازان به عنوان آرامگاهه بایزید احداث کرده و قصد انتقال داشته ،اما به سبب خواب یا مخالفت برخی از فقها ،از تغییر مکان آرامگاه خودداری کرده است. بقعه امامزاده محمد امامزاده محمد در ضلع جنوبی صحن مجموعه واقع و مدفن نواده امام صادق ع است.بنای امامزاده شبیه گنبد غازان خان و قرینه آن است.ایوان امامزاده بلند و دارای تزئینات آجری زیبایی درنمای خارجی دری از چوب مشبک ساده دارد.داخل بقعه امام زاده با نقاشی های رنگی تزئین شده و حاوی یادگار هایی از افراد مهم و مشهور است که به زیارت امده اند. مدرسه شاهرخیه مدرسه با مساحت 1400متر از شرق به خانه های اطراف،از غرب به محوطه حیاط و مسجد بایزید از سمت شمال به محوطه ای در مقابل سردر ورودی اصلی شرقی و از ضلع جنوبی به یک کووچه شرقی و غربی محدود شده است.مدرسه دارای پلان دو ایوانی با صحن مربع مستطیل که ایوان ها در اضلاع شمالی و جنوبی قرار دارند .ضلع شرقی مدرسه،دو طبقه و شامل پنج حجره که در مقابل هر یک ،ایوانی کوچک قرار گرفته است.اتاق های مدرسه یک اندازه و دهنه ایوان ها 3 متر است.طاق های ایوان در طبقه پایین با قوس کلیل اذری پوشانده شده و در طبقه دوم ،جناغی است.سقف اتاق ها دارای گنبد های پخ ،کم خیز وآجر است سطوح داخلی سقف و دیوار ها را گچ کاری نموده اند.در هر اتاق ،چهار طاقچه در اضلاع شمالی و جنوبی بصورت قرینه با طاق های کم خیز هلالی قرار دارند و پنجره در مقابل در ورودی است.ایوان جلوی حجره ها نیز در طرفین در ورودی دو طاقچه قرینه مشابه دارند.